Veilig Sportklimaat

Een veilige omgeving is voor iedereen! Dus ook tijdens het doen van vrijwilligerswerk. De plek, de mensen met wie je omgaat… Allemaal heeft het te maken met sociale veiligheid. Maar wie is daar verantwoordelijk voor? Wat doe je als het onveilig blijkt te zijn? En hoe zorg je ervoor dat veilig blijft? MOOIWERK geeft je de volgende 6 tips. Klik op het onderwerp in het menu hiernaast om dit snel te lezen.

min leestijd
pexels-rdne-stock-project-7551442.jpg

Plezier in sport

Plezier in sport is het fundament voor een leven lang sporten en bewegen. Winnen en verliezen horen bij de sport en dat kan leiden tot spanningen. Dit mag echter nooit ten koste gaan van het plezier van de sporter, het sportende kind en andere kwetsbare doelgroepen zoals mindervaliden. Uitsluiting en discriminatie gaan we tegen. Op dit thema helpen we sportclubs met advies, inspiratie, cursussen en workshops.

Een positieve en inclusieve sportcultuur op de sportclub bestaat uit een aantal onderdelen:

  • Maatregelen nemen om te zorgen voor een sociaal veilige sportomgeving.
  • Zorgen voor een inclusieve sportcultuur, zodat iedereen zich welkom voelt.
  • Stimuleren van een positief sportcultuur door in te zetten op positief gedrag van sporters, bezoekers, trainers en vrijwilligers op de sportaccommodatie.
bannerveiligsportklimaat.jpg

Sociaal veilige sportomgeving

Een sociaal veilige sportomgeving zou voor iedereen vanzelfsprekend moeten zijn. Voor agressie, pesten, discriminatie en racisme, intimidatie of seksueel grensoverschrijdend gedrag is absoluut geen plaats.

Als sportclub is niets zo fijn als te kunnen zeggen dat de zaken goed op orde hebt. Daar hoort ook bij dat de fysieke en sociale veiligheid gegarandeerd wordt, zowel voor leden als voor bezoekers. Grensoverschrijdend gedrag is een lastig onderwerp, waarvan elke vereniging hoopt dat het bij hen niet voorkomt. Maar de kop in het zand steken en het er maar niet over hebben, is niet de oplossing. Zet het op de agenda, zorg voor een goed preventief beleid om ervoor te zorgen dat de kans op grensoverschrijdend gedrag zo klein mogelijk is. Als het misgaat, onderneem je als bestuurder actie.

Dit kan je als sportclub doen:

  • Maak binnen het bestuur een risico-inventarisatie. Wat gaat goed bij jullie club en wat kan beter? Wat verstaan we onder grensoverschrijdend gedrag en wat zijn de risico’s voor grensoverschrijdend gedrag?
  • Stel een projectgroep samen die op basis van deze risico-inventarisatie aan de slag gaat met oplossingen.
  • Stel een beleidsplan op met een visie op en doelen voor het bereiken van een veilige sportcultuur.
  • Maak je visie en beleid bekend bij alle betrokkenen binnen de club. Zorg dat het ook zichtbaar is op de website.
  • Toon het goede voorbeeld en spreek mensen aan op ongewenst gedrag.
  • Houd het thema op de bestuursagenda en zorg dat er structureel aandacht voor is en de acties gemonitord worden.

Tip: Alle sportbonden in Nederland hebben in 2020 een aantal afspraken gemaakt over een veilige sportomgeving waar elke vereniging aan moet voldoen. Deze afspraken zijn afdwingbaar en een bestuur is verplicht om erop toe te zien dat deze worden nageleefd. Meer informatie lees je hier.

Concrete acties opnemen in het beleidsplan

  • Zorgen voor een vertrouwenscontactpersoon binnen de club. Deze VCP biedt leden de mogelijkheid om in vertrouwen te praten over grensoverschrijdend gedrag. De vertrouwenscontactpersoon helpt daarnaast het bestuur om intimidatie in de club te voorkomen.
  • Leg gedrags- en omgangsregels voor zowel sporters, trainers en coaches, bestuurders en scheidsrechters en officials
  • Vraag aan alle sportbegeleiders, vrijwilligers en bestuursleden om een VOG (Verklaring Omtrent Gedrag). Deze kan je als sportvereniging hier gratis aanvragen voor je vrijwilligers
  • Check referenties bij verenigingen waar de vrijwilligers eerder actief was.
  • Maak gebruik van het vier-ogenprincipe. Dat betekent dat een volwassene altijd moet kunnen meekijken of meeluisteren met een trainer/coach/vrijwilliger.
  • Check de veiligheid van het sportterrein. Hoe staat het met de verlichting? Zijn er delen van het terrein waar sporters zich onveilig voelen? Maak afspraken met de gemeente over de verlichting. Zorg dat één bestuurslid hiervoor verantwoordelijk is.
  • Informeer en maak afspraken met leden, ouders en vrijwilligers.
  • Monitor alle uitgezette acties en zet nieuwe stappen.

Wat te doen bij signalen en meldingen?

Zorg dat duidelijk is hoe je als vereniging omgaat met signalen en meldingen van grensoverschrijdend gedrag. Zo weet iedereen dat dit niet wordt getolereerd op jouw sportclub.

Krijgt het bestuur een melding? Zorg voor laagdrempelige opvang, schakel de vertrouwenscontactpersoon in en werk samen met het Centrum Veilige Sport en jouw sportbond om de situatie goed aan te pakken.

Vanaf 2020 is elk bestuurder en begeleider overigens verplicht melding te maken van een vermoeden van seksuele intimidatie.

Tip: Voor meer informatie over een sociaal veilige sportomgeving kan je kijken op de website van centrumveiligesport of neem contact met ons op!

veiligsportklimaat2.jpg

Inclusieve sportcultuur

We willen toch dat écht iedereen mee kan doen aan sport, want wie regelmatig beweegt en sport, voelt zich gelukkiger en geniet meer van het leven. Sport haalt mensen uit hun isolement en verbindt grote groepen. Sport bevordert een actieve gezonde leefstijl voor mensen mét en zonder beperking of chronische ziekte. Sport moet een plek zijn waar ook bijvoorbeeld ouderen, mensen met een laag inkomen, de LHBTI+ community én mensen met verschillende culturele achtergronden zich thuis kunnen voelen. Iedereen moet kunnen meedoen en iedereen hoort erbij.

Samen sporten draagt bij aan langer, blijvend sporten en aan onderlinge ontmoeting. De sportclub is daarbij een van de steeds zeldzamere plekken waar mensen met verschillende achtergronden elkaar ontmoeten en naar elkaar omkijken. Die infrastructuur van clubs is uniek in de wereld. Laten we er samen voor zorgen dat jouw sportclub ook inclusief is. Zodat iedere Bredanaar, ook voor wie deelnemen aan sport niet vanzelfsprekend is, kan sporten bij de club.

Om dit voor elkaar te krijgen, helpen we de club graag bij vragen over (het opzetten van) sporten voor mensen met een beperking, volwassen en seniorensport, diversiteit in de sport, LHBTIQ+ acceptatie in de sport, Gender- en seksediverse personen in de sport, sport voor kinderen en jongeren met een laag inkomen (i.s.m. het Jeugdfonds Sport en Cultuur Breda en onze sportcoaches) en anderstaligen en mensen met verschillende culturele achtergronden in de sport. Waar nodig betrekken we partners zoals Radar, Uniek Sporten, de bond of Centrum Veilige Sport Nederland

Dit kan je als sportclub doen:  

  • Zorgen voor sociaal veilige sportomgeving, zodat iedereen zich veilig voelt.
  • Speciaal aanbod opzetten voor bepaalde doelgroepen. Zo hebben verschillende verenigingen een tak voor mensen met een beperking of bijvoorbeeld een statushouders team.
  • Samenwerken met het Jeugdfonds Sport en Cultuur. Zo kunnen kinderen met te weinig geld toch bij jouw sportclub komen bewegen.
  • In gesprek gaan met maatschappelijk partners in de wijk om te kijken waar er nog sportbehoefte ligt en wat je daar als club aan kan doen.
  • Meer bewustwording creëren bij leden over LHBTIQ+-acceptatie, bijvoorbeeld als het gaat om het maken van homograppen. Dat kan heel goed door hier met elkaar over in gesprek te gaan en acceptatie zichtbaar te maken. De John Blankenstein Foundation kan daar samen met Breda Actief bij helpen met tips en handvaten.

Positieve Sportcultuur

Bij veel sportclubs zijn ze graag gezien, ouders langs de lijn. Het liefst zien we ouders die vooral positief zijn en zich niet bemoeien met de tactiek en het wisselbeleid. In de praktijk gebeurt het toch ook vaak dat ouders schreeuwend langs de lijn staan om zoon of dochter ‘aan te moedigen’. We zien trainers en coaches die vooral bezig zijn met winnen en moeite hebben om alle kinderen op eenzelfde manier te benaderen. Het gaat niet om winnen of verliezen, het gaat om plezier in de sport, dan komt het resultaat vanzelf. Maar de weg naar een positief sportklimaat komt niet vanzelf. Het ontwikkelen van een positief sportklimaat raakt ons allemaal, iedereen die bij de sport betrokken is. Hoogste tijd dus om jezelf af te vragen wat voor soort club je wilt zijn en wat je kunt doen om de negatieve patronen die hier niet aan bijdragen te doorbreken.

Vanuit het fanatisme en de wil dat het beter gaat, komt de focus van veel begeleiders en ouders te liggen op wat er niet goed gaat en het resultaat. Juist als de intrinsieke motivatie, het leervermogen van de sporters (waar wil je jezelf in ontwikkelen?) en de nadruk legt op wat er wel goed gaat, zal het plezier toenemen. Coachen en/ of betrokkenheid vanuit een groeimindset heeft als bijvangst dat de sporter zich op lange termijn ook nog beter ontwikkelt. Positief coachen (ook als toeschouwer) leidt dus ook nog tot betere resultaten!

Vanuit Breda Actief dragen we hier graag aan bij door het aanbieden van cursussen en trainingen en door clubs te adviseren op dit thema.

Dit kan je als sportclub doen: 

  • Gedragsregels voor coaches en ouders opstellen en uitdragen.
  • Opleidingen positief coachen of vier inzichten voor trainerschap aanbieden.
  • Binnen de technische commissie/ bestuur in gesprek blijven over de wijze van coaching en doelen stellen waar je naartoe wilt en hoe je die gaat bereiken.
  • Trainer/coaches begeleiden om positief te gaan coachen, bijvoorbeeld door de hoofdtrainer.
  • In gesprek met ouders en begeleiders van teams waar er sprake is van negatief gedrag.
  • Ouders/ trainers aanspreken op hun gedrag.
  • Een positief sportklimaat en bijbehorend gewenst gedrag via de communicatiekanalen uitdragen.
Meer weten over activiteiten?

Wij organiseren het hele jaar door leuke activiteiten. Bekijk onze agenda voor de komende activiteiten. Het overzicht van de wekelijkse wijksportactiviteiten vind je in het hoofdmenu.